Dibistana Me

G2

Dibistanê dest pê kir. Mamosteyê me yê sala par êdî ne li vire ye. Yekî nû hatiye. Min carekê ew dîtibû, wî avahiya dibistanê nûjen dikir.  Min silav kir wî, Wî jî kir kenî. Paşî wî berdewamiya karê xwe kir. Min ji wî re got, ku gundê me pir hejar û belengaz e. Li gundê me, ji her tiştî bêhna hejariyê tê. Kanî, xanî, dibistan…

Dema me bi kurdî axaftin kirba, mamostay bi darî li me dixist. Wî, carnan dev û difna me di xwînê de dihêla. Mamoste hinek şagirt jî wek ajan neqandibûn. Ajanên mamoste di nav gundî de digeriyan. Dema me bi kurdî axivtiba, mamoste sizayên giran dida me, carnan jî em diavêtin derve û bi seetan li ser befrê dida rawestandin.

Dibistana me ji avahiyekê kevin pêk dihat. Hemû axa dîwaran peqiyabû, hinek jî ketibû ser erdî. Hemû pol di odeyekê de bûn, me hemûyan di wê odeyê de ders werdigirtin. Ji ber ku em pênc- pênc li kêleka hev rûdiniştin, divê yek ji me li ser piyan maba. Dema zivistan dihat, ji banê dibistanê bi ser me de dilop dihatin. Me jî xwe ji ber dilopan dida aliyê zûha. Ji bo ku em sopê dadin, me dar û êzing ji malên xwe dibirin dibistanê û bi wan xwe germ dikirin. Dema derfetê me ji bo germbûnê tiştek nebû, mamosteyê me bi me hereket didan kirinê, da ku em hinekê xwe germ bikin. Piraniya me nekarîbû ji xwe re pirtûkên dersê bikiriya. Me pirtûk ji hev qer dikirin. Me pirtûkên xwe yên sala berê didan şagirtên ji xwe piçûktir. Hinekan ji me nekarîbûn pênûsan jî bikirin. Ji xwe me çi çante jî nebûn.

Li dibistana me ava vexwarinê nebû. Elektrik(kareba), telefon, tewalêt,  kitêbxane htd...

Dema şagirt têhnî dibûn, ew direviyan heta malên xwe ku li wê derê avê vebixwin.

Pexşanê bixwîne û bersîva pirsan binivîse!

1.  Divê mamoste çima avahiya dibistanê nûjen bikit?

2.  Çima şagirtên kevin pirtûkên xwe dane şagirtên nû?

3.  Dibistanên îro û yên berê bide ber hev, dibistana ku tu îro lê perwerde dibî û ya berê. Çi

ferq di navbera wan de heye?

4- Wan peyvên nû bizane.

nûjen dikir: renovera

hejar û belengaz : fattig

li me dixist: slå

şagirt: elev

ajan: spion

 neqandibûn: utse

sizayên giran: tuffa straff

pol: klassrum

dilop: dropp

aliyê zûha: torr sida

sope : brasa

dar û êzing: ved

derfet: rast

hereket kirinê: röra på sig

Piraniya me: majoritet

 Nekarîbû: kunde inte

pirtûkên dersê: böcker

qer dikirin: låna

pênûs: penna

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

 

Rûerd

 

 

 

 

 

 

 

 

Rûyê erdî ji gelek beşên serekî pêk têt wek:

 

 Deşt: Ew cihên ku rast û firehin û ne bilindin. Deştên Kurdistanê bi taybetî yên ku baran lê di barin, genim û ceh lê tên çandin.

 

 Çiya: Ew cihin yên ku ji 500 metra bilintir. Kurdistan welatekê çiyayî ye. Çiyayê Agirî yek ji wan çiyayên bilinde, bilindiya wî di gehit 5165 metra.

 

 Zozan: Ew cihên bilind û hewadar û sarin. Zozanên Kurdistanê, bi mêrg û çîmenin, bi avên tezîne. Li havînan, cih û warên koçerane.

 

 Gir yan Mil: ew cihên ku heta 500 metra bilindin.

 

 Girav: Ew reşatîya anku axa ku her çar rexên wê avin.

 

 Nîvgirav: Sê rexên wê avin û yek reşatiye.

 

 Gol: Ew cihên çal û kûr ku ava wan na livit û naçit ser çi deryayên mezin. Li Swêdê gelek gol hene. Li Kurdistanê gola Ûrmiyê û gola Wanê herî mezinin.

 

 Derya: Ji golan mezintire û avên çend deryaya di çin ser yek. Sêka cîhanê ji avê pêk têt.

 

 Rûbar yan Çem: Ji ava bin erdî ,baran û befra pêk tên û di çin nav gol û deryaya. Li Kurdistanê rûbarê Dicle û Firat yê herî dirêj û bi avin.

 

 

 

·       Ew peyvên xîçek li jêr bigore di gel yek ji wan yên li beramber.

 

Kîve   kengî   çewa   çend   kîj   çi   çiye

1.      Deşta Şarezor li Silêmaniyê ye.

 

2.     Çiya ji 500 metra bilintirin.

 

3.     Zozan li havînan, cih û warên koçerane.

 

4.     Girav ew reşatîya anku axa ku her çar rexên wê avin.

 

5.     Ava gola ya bê livîne û naçit ser çi deryayên mezin.

 

6.     Li Kurdistanê gola Ûrmiyê û gola Wanê golên herî mezinin.

 

7.     Rûbar ji ava bin erdî ,baran û befra pêk tên.

 

 

·       Vê xaçerêzê pir bike.

 

1

2

3

4

5

6

7

8

 

1.     Giyanewereke di avê da di jît.

2.     Welatê me .... .

3.     .... Sê rexên wê avin û yek reşatiye.

4.     Giyanewekê dirêj û bê pê ye.

5.     Xaniyê çûçkê.

6.     Xinzîr.

7.     Ew demê germ di salê da.

8.     fêqîyeke, rengê wî zere.

 

 

·       Van navên di nav lakêşeyê da bike di cihên vala da:

Kêvrîşk   Sivore   Pişîk   Şêr   Mişk

 

1.     ........................ çû ser darê.

 

2.     ....................ê rahêla mişkî.

 

3.     ..................... çû di kunê ve.

 

4.     ............................ gêzera di xut.

 

5.     .......................... paşayê daristanê ye.

 

 

 

·       Çi ji van gotina raste?

X 

1.     Deşta Şarezor di kevît nêzîk bajêrê Silmaniyê.

 

2.     Bajêr û şar yek tiştin.

 

3.     Gol ji deryayê mezintire.

 

4.     Wan navê deryayekê ye.

 

5.     Çiya ji gira bilintire.

 

6.     Xabûr navê rûbarekiye li bajêrê Zaxo.

 

7.     Deşt li Kurdistanê cihek başin bo çandina genim û cehî.

 

 

·       Van peyva bizane û maneya wan bi swêdî binvîse.

 

Kurdî

Swêdî

 

1.     Rûerd                                 ....................................................

 

2.     Deşt                                   ....................................................

 

3.     Derya                                 ....................................................

 

4.     Girav                                  ....................................................

 

5.     Nîvgrav                              ....................................................

 

6.     Çiya                                   ....................................................

 

7.     Gir                                     ....................................................

 

8.     Gol                                     ....................................................

 

9.     Rûbar                                 ....................................................

 

10.                   Welat                          ....................................................

 

·       Navên wan cihên li ser wêneyî nîşankirî binvîse.